De toename in het aantal fatbike-ongelukken onder jongeren is zorgwekkend. In 2022 moesten zeven gebruikers naar de spoedeisende hulp, maar in 2023 is dit gestegen naar 59 incidenten. In de eerste vier maanden van het jaar waren er alleen al 33 gevallen. Onderzoekers denken dat, als deze stijging doorgaat, er in 2024 wel 100 ongelukken kunnen plaatsvinden. Een ernstig ongeluk met twee meisjes in Breda, waarbij een fatbike betrokken was, heeft veel aandacht gekregen.
Door de stijging in het aantal ongevallen groeit de druk om een minimumleeftijd voor fatbikegebruikers te introduceren. VeiligheidNL heeft opgeroepen om kinderen onder de 16 jaar te verbieden fatbikes te gebruiken. Volgens hen kunnen jongere kinderen de gevaren niet goed inschatten, wat risico’s voor zichzelf en anderen oplevert.
De vraag naar strengere regels neemt toe, maar het is moeilijk om een specifieke minimumleeftijd voor fatbikes wettelijk af te dwingen. Sweco onderzocht, in opdracht van de minister van Infrastructuur en Waterstaat, de mogelijkheden en kwam tot de conclusie dat een aparte leeftijdsgrens moeilijk te handhaven zou zijn. Fatbikes hebben bredere banden, maar dat onderscheidt ze niet voldoende van andere e-bikes voor aparte wetgeving.
Volgens Sweco kunnen regels rond banden makkelijk omzeild worden door ze iets smaller te maken, wat het lastig maakt om de leeftijdsgrens praktisch te handhaven. Afgelopen jaar schreven 45 burgemeesters naar het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat om te pleiten voor een minimumleeftijd op alle e-bikes. Juridisch is zo’n algemene regel mogelijk, maar er zijn praktische bezwaren.
Sweco wijst erop dat zo’n maatregel veel scholieren, vooral in landelijke gebieden, zou raken. Ongeveer 32.000 leerlingen gebruiken e-bikes voor hun dagelijks schoolverkeer. Zo’n verbod zou hun mogelijkheden flink beperken. Het balanceert moeilijk tussen veiligheid en mobiliteit van jongeren. Creatieve oplossingen zijn nodig om de veiligheid zonder onevenredige impact te waarborgen.
Een manier zou kunnen zijn om bestaande verkeersregels strikter te controleren. Ook kan de infrastructuur verbeterd worden en kan er meer voorlichting gegeven worden over de risico’s van het rijden op fatbikes. Dat kan bijdragen aan het vergroten van bewustzijn en veiligheid.
De populariteit van fatbikes heeft ook nadelen. Steeds meer ongelukken benadrukken de noodzaak van dringende maatregelen. Maar door de juridische en praktische uitdagingen is het moeilijk om een eenvoudige oplossing te vinden. Het is belangrijk dat beleidsmakers en veiligheidsexperts samenwerken en creatief denken om effectieve en uitvoerbare maatregelen te ontwikkelen. Zo kunnen we een evenwicht vinden tussen de veiligheid en mobiliteit van jongeren.